Japon Kültürü (Geisha)

Misafir

Geyşa, Geygi ya da Geyko Japonya'da 17. yüzyıldan bu yana eğlence
hayatında erkek müşterilere şarkı, dans, sohbet ve oyunlar ile eşlik
eden kadınlara verilen ad. Geyşa dünyası Japonca'da ka-ryu-kai yani
zevk dünyası olarak adlandırılır.

1920'lerin başında 80 bini bulan geyşa sayısı, 1980'lerin sonuna
gelindiğinde 10 bine düşmüştür. Bunun en önemli nedeni, batı tarzı
barların ve burada çalışan kadınların daha popüler olmasıdır.
Geyşa kurumu Edo Dönemi'nin (1600-186
ortalarında ortaya çıktı. İlk geyşalar hokan ya da taikomoçi denen
dansçı ve şarkıcı erkeklerden oluşuyordu. Daha sonra bu gruplara
kadınlar da katılmaya başladı ve giderek sadece kadınların yaptığı bir
meslek haline geldi.
1700'lerde geyşalık, vesikalı hayat kadınlığı ile aynı görülüyordu.
Ancak Edo Dönemi'nin sonlarına doğru geyşalar, resmi toplantılar dahil
olmak üzere, birçok sosyal, politik etkinlik ve toplantıya çağrılmaya
başlandı ve zamanla bugünkü eğlendirici-sanatçı ya da hoş vakit
geçirtici sıfatlarını aldı. Günümüzde geyşa eğlenceleri, Japonya'daki
en pahalı eğlencelerden biridir.

Geyşalık

Japonya eğlence dünyasında çalışan diğer kadınlardan farklı olarak,
geyşalar mesleklerini ömür boyu sürdürebilir. İyi bir geyşa olmak için
güzellik ve gençlikten çok, güzel sanatlara ve müziğe olan yetenek,
tatlı dil ve müşteriyi iyi ağırlama gibi özellikler önemlidir. Bu
yüzden ileri yaşlarda da geyşalığı sürdürmek mümkündür. Mesleği bırakan
geyşalar genellikle, bar ya da restoran işletmek gibi eski işleriyle
bağlantılı işler yaparlar. Müşterileriyle evlenip işi bırakan geyşalara
da rastlanır.

Geleneksel geyşalık mesleğinde her geyşanın duygusal, cinsel ve
ekonomik olarak ilişkide olduğu bir dannası, yani koruyucusu vardır.
Ancak günümüzde koruyucuya sahip olmak ya da olmamak geyşanın kararına
kalmıştır.

2. Dünya Savaşı'na kadar olan dönemde geyşa olarak yetiştirilmiş bir
kızın, geyşalık seviyesine gelebilmesi için mizuage töreni yapılırdı.
Mizuage töreninde geyşa, tam bir eğitim aldıktan sonra hatırlı bir
müşteriye çok büyük paralar karşılığında bekâretini verir; çoğunlukla
aldığı paranın büyük kısmını kendini yetiştiren geyşa evine eğitim
masrafları olarak öderdi.

Bugünkü geyşa evlerindeki kurallar çok sıkı değildir. Sadece
müşterilerden alınan bahşiş ve hediyelerle bile geçinmek mümkün hâle
gelmiştir. Bu yüzden bütünüyle geyşa evine bağlı olarak çalışanların
sayısı azalmaktadır.

Yetiştirme

Nerede olursa olsun, bir Geyşa en az birkaç sanat dalında eğitim görmek
zorundadır. Bu eğitim genel olarak birkaç tür geleneksel dans, Şamisen
çalma ve birkaç makamda şarkı söylemeyi kapsar.

13 yaşından 18 yaşına kadar olan dönemde kızlar, acemi Geyşa olarak
çalışırlar. Bu yaşlardaki acemi Geyşa'lara Tokyo ve çevresinde
''hangyoku'' yani yarı-mücevher, Osaka ve Kyoto çevresinde ''maiko''
yani çocuk dansöz denir. Acemi Geyşa'lık döneminde giyilen özel bir
Kimono ve özel bir saç şekli vardır.

Ancak günümüzde acemi Geyşa'lık, Tokyo'da tamamen ortadan kalkmış olup,
Kyoto'da ise giderek azalmaktadır. Japonya'da kanun gereği herkesin ilk
ve ortaeğitim görmesi zorunludur. Yani bugün Geyşa eğitimi en erken 15
yaşında başlayabilmektedir ki bu yaş eski tarihlerde bir Geyşa'nın
''Maiko'' luktan Geyşa'lığa geçtiği bir dönemdi. Bu yüzden Geyşa
evlerindeki kurallar ve uygulamalar eskiye oranla oldukça değişikliğe
uğramış, modern sosyal, ahlaki kurallar ve resmi kanunlara uygun hale
gelmiştir.

Organizasyon

Geyşa'lar bölgesel gruplara ayrılır. Bu bölgere ''hanamaçi'' yani çiçek
mahallesi denir. Her grubun ''kenban'' denen kayıt bürosu bulunur. Bir
Geyşa'nın çalışabilmesi için bu ''kenban'' lardan birine kayıt
yaptırması ve çalışma izni alması gerekir.

Her Geyşa grubunun kendi bölgesinde müşterilerini götürdüğü restoranlar
bulunur. Bu restoranlardaki randevu, rezervasyon gibi organizasyonlar
müşteriye aittir. Ancak müşteri, Geyşa Birliği'nin koymuş olduğu
kurallar uymak zorundadır. Geyşa ile birlikte olduğu süre içindeki
yemek, yol, barınma gibi tüm masraflardan müşteri sorumludur. Bunun
dışında Geyşa ile geçirdiği zaman için ayrıca para öder.Onun bakışları
ve masumiyetinde genç bir Maiko'nun bakışları olmasına rağmen, olgun
bir Geyşanın cazibesi her zaman için dikkate değerdir. ir geyşanın işi,
asla tamam değildir. Geceden istedikleri verimi alabilmek için
gündüzden çok iyi hazırlık yapmalıdır. Bir kızın geyşa olabilmesi için
ilk adım, bir Okiya olması veya bir geyşa ailesine kabul edilmesi
gerekir.Geyşa olacak kızlar, küçük yaşta yetişmesi için Geyşa evlerine
verilir. Şikomi denen bu kızlar tüm ev işleriyle ilgilenir. Kızlar,
disiplin edilmeleri edilmeleri için çok ağır şartlar altında
çalıştırılırlar.Geleneksel Geyşa'lık mesleğinde her Geyşa'nın duygusal,
cinsel ve ekonomik olarak ilişkide olduğu bir ''danna'' sı yani
koruyucusu vardır. Ancak günümüzde koruyucuya sahip olmak ya da olmamak
Geyşa'nın kararına kalmıştır. Resmiyete ise gerçek velisi başkaları
olsa da, onun bu koruyucusu da geyşanın varisi olabilmekteydi. Bir
Geyşanın kimonosu, onun geçimi ve onun kısmetidir. Dişilerin sadece bir
defa giyebildiği özel kimonolara vardır. Ve bunlar yangına karşı özel
sandıklarda saklanılır. Geyşa kimonosu normal kimonolardan daha
farklıdır. Geyşa kimonosu, normal bir taneden ondan farklıdır. Yaz
aylarında pamuktan yapılmış daha ince bir kimono giyilir, ancak
giyimdeki zenginlik yinede değişmez. Yine Geyşalar ipek iplikten bir
dokuma sepet çantayı beraberlerinde taşır.

Japonca'da "Gei" sanat veya gösteri, "sha" ise kişi anlamına gelir.
Geisha'lar konukları çeşitli sanat gösterileri ile eğlendiren
profesyonel konsomatrislerdir. Geisha kızları ve kadınları sıradan
konsomatris veya hayat kadını değillerdir.
Geisha geleneğinin atalarının 11. yüzyılda savaşçıları eğlendiren kadınlar olduğu varsayılmaktadır.

Geisha olmak isteyen kızlar çok sıkı disiplinli bir eğitim ve
çıraklıktan geçerek değişik birçok geleneksel Japon sanatlarını
öğrenirler. Bu sanatlara örnek olarak şarkı söyleme, dans etme, müzik
aletleri özellikle Shamisen çalma verilebilir. Fakat Geisha olabilmek
için sadece bu kadarı da yeterli değildir. Geishaların aynı zamanda çok
iyi sosyal becerileri olması gerekmektedir.

Bir Geisha'nın en büyük amacı konuklarını rahatlatmak olduğundan
(lütfen buradaki rahatlatmak sözünü fiziksel rahatlatmak ile
karıştırmayınız), konuklarının işleri, hobileri, ilgi alanları kısaca
neredeyse hemen hemen her konuda bilgi sahibi olmaları gerekmektedir.
Hatta günümüzde yabancı konukları eğlendirmek amacı ile İngilizce
öğrenen veya bilgisayar kurslarına giden Geishalara rastlayabilirsiniz.

Geisha'lar Kimono giyerler ve yüzlerine solgun bir makyaj yaparlar. Bu
makyajın geleneksel amacı konuğuna karşı duygularını gizlemektir.

Geisha Evleri (o-chaya)

Birçok Geisha kız ve kadının toplandıkları semtlere hana-machi (çiçek
şehri) adı verilir. O-chaya (Çay evi) normal çay evlerinden farklıdır.
Genelde geleneksel Japon ahşap evlerinden oluşurlar ve içerlerinde her
konuk veya konuklar için geleneksel tahta kapılı ve yerleri tatami
kaplı odalar veya geleneksel Japon stili bahçeler bulunur.

Maiko (genç Geisha kız) yetiştiren o-chaya'lar da bulunmaktadır. Bunlara okiya denilir.

Son zamanlarda bu zor koşullar gerektiren eğitime dayanabilen kızlar az
olduğundan gerçek Geishalar gitgide azalmaktadır. Geisha olmaya karar
veren kız genelde o-chaya'ya bir tanıdık aracılığı ile tanıştırılır.
O-chaya baş kadını (okami) kız ve ailesi ile bir görüşme yapar ve
eğitimin nasıl olacağını anlatır.

Eğer okami kızı kabul ederse ve kızda ortaokulu bitirmiş ise hemen
eğitimine ve çıraklığına başlar. Bir kere eğitime başladıktan sonra kız
evi yaklaşık beş altı sene terk edemez. Yaklaşık altı ay sonra kız
Maiko olur ve diğer Geishalara eşlik ederek müşterilere nasıl
davranılacağını ve bu mesleğin inceliklerini öğrenir.

Genellikle Maiko yirmi yaşına geldiğinde Geisha mesleğine devam edip
etmeyeceğine karar verir. Eğer devam etmeye karar verirse erigae (yaka
değiştirme) denilen tören düzenlenir.

Konu: Geri: Japon Kültürü (Geisha) Paz Ağus. 24, 2008 6:27 pm

paylaşım we bilgiler için teşekkürler

Konu: Geri: Japon Kültürü (Geisha) Çarş. Eyl. 10, 2008 2:17 pm

Bilgi ve paylaşım için tşk...
saygı...

» Japon askerler!
» Japon Bebek