Bağımlı Kişilik Bozukluğu

Konu: Bağımlı Kişilik Bozukluğu Ptsi Haz. 16, 2008 5:26 pm

Başka birinin desteği yada yardımı olmadan hiç bir şey yapamama

Nedir

Bağımlı Kişilik Bozukluğu, başka birinin desteği yada yardımı olmadan
hiç bir şey yapamama olarak tanımlanabilir. Ergenliğin ilk zamanlarında
ortaya çıkan bu rahatsızlığın temelinde kişinin başkası tarafından
korunma ihtiyacı ve bağımsız olmaktan korkması yatar. Bağımlı kişiler
genelde yalnız kaldıklarında aşırı derecede rahatsızlık hissederler,
çoğunlukla depresyonda ve gergindirler.

Bu kişiler kendi yeteneklerine güvenmezler ve başkalarının her zaman
daha iyi fikirleri olduğunu düşünürler. Birisinden ayrıldıklarında yada
kaybettiklerinde çok büyük acı yaşarlar ve ilişkilerini devam
ettirebilmek için her tür koşula ve duruma katlanabilirler.

Bağımlı kişilik bozukluğu olan bireyler genelde pesimist, kendini küçük
gören kişilerdir. Başkalarının eleştirilerini kendi değersizlikleri
olarak algılarlar. Başkalarının kendilerini yönetmesine ve korumasına
ihtiyaç duyarlar. İş hayatlarında sorumluluk gerektiren görevlerden,
yöneticilik yapmaktan yada yaratıcılık gerektiren işlerden kaçınırlar.

Bu kişiler genelde bir başkası için kendi ihtiyaçlarını bir tarafa
bırakır, kendilerine yönelik kötü davranışlara katlanır ve kendilerini
ifade etmekte zorlanırlar. Çoğunlukla kontrol eden, zorba, aşırı
korumacı ve çocuk gibi davranan insanarla birlikte olurlar. Birlikte
oldukları kişiler kendilerine zarar verse bile (şiddet kullanma, sözlü
saldırıda bulunma, küçük düşürme, aşağılama vs..) ilişkiye devam
ederler çünkü tek başlarına yaşayamayacaklarına inanırlar. Bütün
yaşamları boyunca başka insanları rahatsız etmemek yada kızdırmamak
için çaba sarfederek geçirirler. Kendi varlıklarından,
bağımsızlıklarından ve bireyselliklerinden vazgeçerler.

Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemektedir ama başlangıcının
ergenliğin başlarında geliştiği tespit edilmiştir. Araştırmalar anne –
çocuk ilişkisinde aşırı otoriter yaklaşım ile aşırı korumacı
davranışların hastalığın oluşumunda büyük etkisi olduğunu
göstermektedir. Bu iki yaklaşım şekli kişinin kendi başına hareket
edemeyeceğine, başkalarının korumasına ihtiyacı olduğuna ve insanlar
ile ilişkisini devam ettirebilmek için her zaman başkalarının
isteklerine beklentilerine ve taleplerine uyması gerektiğine dair
inancın oluşmasını sağlamaktadır.

Belirtiler

1. Kendi başlarına karar verememek
2. Pasiflik
3. Kişisel sorumluluktan kaçınmak
4. Yalnız kalmaktan aşırı derecede korkmak
5. Bir ilişki bittiğinde büyük acı çekmek ve çaresizlik hissetmek
6. Normal yaşam gereklerini yerine getirememek
7. Terkedilme korkusundan başka bir şey düşünmemek
8. Kritize edilme, kınanma, onaylanmama gibi yaklaşımlarda kolaylıkla incinme
9. Başka insanlara aşırı derecede bağımlı olmak
10. Uzun süreli bir ilişki içinde olma ve aşırı derecede sevgi gösterilmesine ihtiyaç duymak
11. Aynı anda birden fazla insana bağımlı olmak (biri giderse diğerlerini devreye sokmak)

Tedavi

Bağımlı kişiler psikoloğa yada psikiyatriste kendi başlarına gelirler
fakat şikayetleri aşırı bağımlı olmaları yada kendi kararlarını
vermemeleri değildir. Bu kişiler çoğunlukla bağımlı olduklarını
bilirler fakat bunun bir problem olduğunu düşünmezler, aksine bağımlı
olmaktan hoşlanırlar. Tedaviye genelde sinirlilik, gerginlik yada
depresyondan şikayet ederek gelirler.

Bazı hastalar için sakinleştirci yada antidepresan gibi ilaçlar
önerilebilir fakat bu tip hastalar ilaca karşı bağımlılık
geliştirebileceklerinden dolayı zararlı olabilir. Hasta insanlara
bağımlı olmak yerine bu sefer ilaca bağımlı hale gelebilir.

Psikoterapi bu hastalar için tercih edilen tedavi yöntemidir ve
Psikoterapi ile hastanın yavaş yavaş kendi yaşamlarını etkileyen
kararlar almaları sağlanabilir. Sonuçlar genelde uzun süreli tedavi
sonucunda gerçekleşir. Başlangıçta bu hastalar tedavisi kolay gibi
görünebilirler çünkü bu kişiler ilgili, işbirliği yapan ve minnettar
davranan kişilerdir. Tedaviye harfi harfine uyarlar ve doktorun
söylediği her şeyi yaparlar. Fakat bir süre sonra hastanın sadece
terapiste yada tedaviye bağımlılık geliştirdiği ve her hangi bir
şekilde sorumluluk almaya yanaşmadığı görülür. Bu nedenle kişinin
tedavi sırasında daha aktif olması gerekir. Bu değişim oldukça zordur
ve bağımsız olmanın getireceği tehlikeler ile ilgili fantaziler
geliştirmesine yol açabilir.

Bu kişiler için belli hedeflere yönelik kısa vadeli terapi faydalı
olabilir. Kişinin kendine güven geliştirmesi ve daha bağımsız olmaya
yönlendirilmesi tedavinin temel hedefidir