Çekingen Kişilik Bozukluğu

Konu: Çekingen Kişilik Bozukluğu Ptsi Haz. 16, 2008 5:27 pm

Sosyal ortamlarda rahatsızlık, yargılanmaktan korkam ve aşırı çekingenlik...

Nedir

Çekingen kişilik bozukluğu sosyal ortamlarda rahatsızlık hissetmek,
başkalarının kendisini yargılaması ve çocukluktan itibaren süregelen
çekingenlik olarak kendini gösterir. Ayrıca aşırı derecede utangaçlık
olarak ortaya çıkar. Bu psikolojik rahatsızlığa sahip insanlar
kendilerini küçük görür ve başkalarının fikirlerine aşırı derecede önem
verir. Hastalığın özellikleri arasında kendini yetersiz görmek,
eleştiriye yada kritize edilmeye karşı aşırı derecede hassas olmak ve
sosyal ortamlarda bulunmaktan korkmak sayılabilir.

Çekingen kişiliğe sahip insanlar ancak yargılanmayacaklarına
inandıkları takdirde başkaları ile iletişim kurabilirler. Sürekli
olarak kendi hatalarına ve eksikliklerine yoğunlaşırlar. Bu kişiler
sosyalleşmek ve başka insanlar ile iletişim kurmak isterler fakat acı
çekmekten, reddedilmekten ve başarısız olmaktan korkarlar. Yargılanmak
ve kaybetmek o kadar acı vericidir ki bir ilişkiye girerek risk
almaktansa tamamiyle yalnız kalmayı tercih ederler.

Çekingen kişilik bozukluğunun sebepleri tam olarak bilinmemektedir.
Bazı araştırmacılar kişinin yetiştirilme şekli ile alakalı olduğunu
iddia etmektedir. Örneğin ailesi, kardeşleri yada arkadaşları
tarafından sürekli eleştirilen ve reddedilmek kişinin kendisini
değersiz olduğunu düşünmeye itmiş ve herkesin aynı şekilde
davranacağını düşünmesini sağlamış olabilir.

Bu kişiler çoğunlukla kendi değerlerini farketmezler, aksine itici ve
kişilik olarak yetersiz olduklarına inanırlar. Kendilerini istenmeyen
kişiler olarak görürler, toplumdan soyutlanmış, yalnız ve mutsuzdurlar.

Çekingen kişiler dünyayı düşmanca, soğuk ve aşağılayıcı bir yer olarak
görür. İnsanlar her an kritize etmeye, eleştirmeye, küçük görmeye ve
umursamaz davranmaya hazır gibi algılanır. Dolayısıyla bu kişiler en
ufak bir eleştiri karşısında bile büyük acı duyarlar. Korkuları öyle
bir boyuta varır ki, en önemsiz olayda bile başkalarının kendisini
küçük düşüreceğine ve ne yaparsa yapsın insanların hep kendisinde hata
bulacağına inanır.

Belirtileri

1. Kritize edilmekten ve kınanmaktan dolayı büyük acı çekerler
2. Yakın hiç bir arkadaşları yoktur
3. İnsanlarla ilişki kurmaktan kaçınırlar
4. Başkaları ile iletişim gerektiren aktivitelerden ve görevlerden uzak dururlar
5. Yanlış yapma korkusundan dolayı sosyal ortamlarda utangaçlık
6. Olası zorlukların abartılması
7. Kendine güven eksikliği ve yetersizlik hissi

Tedavi

Zaman zaman bu hastalar psikoloğa yada psikiyatriste başvurarak
terapiye kendi başlarına başvurabilirler, fakat bu durumlarda korkuları
öylesine yüksek boyuttadır ki terapi sırasında en ufak bir zorluk ile
karşılaştıklarında geri çekilmeye kalkabilirler. Pozitif yorumlara ve
nazik yaklaşımlara cevap verebilirler ama en ufak eleştiri bu kişiler
için dayanılmaz olur. Doktor ve hasta arasında pozitif bir ilişki
kurulabilirse, kişi kendisine sorun yaratan bazı savunma
mekanizmalarından vazgeçebilir. Dolayısıyla terapi oldukça faydalı
olabilir. Bu kişiler genelde belli bir dereceye kadar insanlarla
iletişim kurma yeteneğine sahiptir, terapi ile bu yetenekleri
geliştirilebilir. Her hangi bir yardım alınmaz ise bu kişiler yaşamdan
tamamiyle kendilerini soyutlayabilir ve tamamiyle izole olabilirler.

İlaç kullanımı bu hastalarda fazla önerilmez, aksine psikoterapinin
daha faydalı olduğu görülmüştür. Bu hastalarda dikkat edilmesi gereken
en önemli nokta kişi ile terapist arasında güven ilişkisinin
kurulmasıdır, böylece hastanın zamanından once terapiyi bırakması
önlenmiş olur.