aslı sayılan dünyanın yedi harikası devamı

Misafir

RODOS HEYKELİ

Rodos'un ilk
sakinleri olan Dor'lar, Argos'tan gelen denizci bir kavimdi ve güneş ilahı olan
Helios'a taparlardı. Dor'lar Rodos'ta en parlak devrini M.Ö. 3. asırda yaşayan
bir medeniyet kurdular. Mısır ve Fenike'nin ürünlerini alıp satarak zengin
oldular. Adayı kültür-sanat merkezi, güzel konuşma ve felsefe okulu haline
getirdiler.

Makedonya Kralı Demetrios, Rodos’u uzun süre
kuşatma altında tutmuştu. Dor'lar, Demetrios'la yaptıkları bir savaşı
kazandıktan sonra, kuşatmanın kalkması anısına zafer anıtı olarak ve ilahları
Helios'a şükran borçlarını ödemek için, Rodos limanının girişine büyük bir
Helios heykeli yaptılar. M.Ö. 281-280 yılında yapılan 32 metre yüksekliğindeki
bu tunç heykel, elinde bir meşale tutuyordu. Bugünkü Newyork limanındaki
Özgürlük Anıtı Rodos Heykeli'ni andırmaktadır.

Rodoslular bu
heykelin kendilerini ve adayı koruduğuna inanırlardı. Bu nedenle her yıl
"Helicia" denilen şölenler düzenler, bu heykelin dibinde dört atlı bir arabayı
denize atarlardı. İnanışlarına göre, Helios böyle bir arabayla dünyayı dolaşarak
insanları gözetlerdi.

Rodos heykeli ancak 50 yıl ayakta
kalabilmiştir. M.Ö. 223 yılında bir depremde devrildi ve Araplar 653’te Rodos’u
alana kadar öyle durdu. Araplar ise heykeli parçalayıp hurda olarak
sattılar.

Rodos Kolossosu da denilen bu anıtın heykeltıraşı
Lindos'lu Khares'ti. Lindos, Rodos adasının üç büyük kasabasından biridir.

aslı sayılan dünyanın yedi harikası devamı Statueofzeusxh9

aslı sayılan dünyanın yedi harikası devamı Statueofzeusxh9

ZEUS HEYKELİ

Zeus Heykeli M.Ö.
450 yılında Yunanistan'daki Olimpos'ta (Olympia) yapıldı. Heykel, Yunanlıların
baş tanrısı Zeus için yapılmıştır.

Zeus Heykeli, Atina'daki
Parthenon Tapınağı için Athena heykelini yapan Phidias adlı ünlü heykeltıraş
yapmıştır. Tahta iskelet üzerine altın ve fildişi metal parçaların
yerleştirilmesiyle yapılmıştır.

Zeus Tapınağının içinde
bulunan heykel, tapınağa ancak sığabiliyordu, hatta oturur vaziyette tasvir
edilen Zeus, ayağa kalksa tapınağın tavanı yıkılacakmış gibi duruyordu. Heykelin
oturtulduğu taban 6.5 m genişliğinde ve 1 m yüksekliğinde, heykelin kendisi ise
13m yüksekliğindeydi. Sağ elinde zafer tanrıçası Nike'ı tutuyordu. Sol elindeyse
üzerinde çeşitli metallerden kakmalar olan ve üzerinde kartal olan bir hükümdar
asası vardı. Altın, abanoz, fildişinden yapılmış olan ve değerli taşlardan
kakmaların bulunduğu Zeus'un oturduğu taht, heykelin kendisinden daha
etkileyiciydi. Üzerinde, Yunan tanrılarının ve sfenks gibi mistik hayvanlar
figürleri yer alıyordu. Heykelin derisi fildişinden, sakalı, saçları ve elbisesi
altındandı. Karanlık bir koridordan geçilerek görülebildiği için, parlak
fildişi, insanların gözünü alıyor ve derinden etkiliyordu.

Olimpiyat oyunları 391 yılında Theodosius I tarafından putperestlik olarak
suçlanıp sona erdirilince, Zeus Tapınağı da kapatıldı. Dünyanın yedi harikası
arasında saylan heykel, zengin Yunanlılar tarafından, yeni kurulan ve o zamanki
adıyla Constantinople denen İstanbul'a taşınmıştır ve orada 462 yılındaki büyük
yangında yok olmuştur.

Olimpos'ta 1829'da Fransızlar
tarafından burada bulunan heykele ait bazı parçalar Paris'te Louvre Müzesi'nde
sergilenmektedir.

aslı sayılan dünyanın yedi harikası devamı Templeofartemiscj2

aslı sayılan dünyanın yedi harikası devamı Templeofartemiscj2

ARTEMİS TAPINAĞI

Artemis
Tapınağı, (Yunanca: Artemision; Latince: Artemisium) aynı zamanda Diana Tapınağı
olarak da bilinir. Tanrıça Artemis'e ithaf edilmiş tapınak Efes'te M.Ö. 550
yıllarında tamamlanmıştır. Tapınak tamamen mermerden inşa edilmiştir. Dünyanın
yedi harikasından biri sayılan tapınaktan geriye bugün sadece bir iki mermer
parçası kalmıştır.

Tapınak Lydia Kralı Kroisos tarafından
başlatılmış 120 senelik bir projenin eseridir. Dünyanın yedi harikasını derleyen
Sidon'lu Antipader tapınağı şöyle tarif etmiştir.

Mağrur Babil'in üstünde savaş arabaları için yol olan duvarını ve
Alpheus'daki Zeus heykelini ve asma bahçeleri gördüm ve Güneşin kolosusunu ve
yüksek piramitlerin devasa işçiliğini ve Mausolos'un engin mezarını; ama
Artemis'in bulutlar üzerine kurulmuş evnini gördüğümde diğer tüm harikalar
parlaklıklarını kaybetti ve dedim ki "İşte!, Olimpus'un dışında, Güneş hiç bu
kadar büyük birşeye bakmadı. (Antipater, Yunan Antolojisi [IX.58])

Bizanslı Philon ise tapınak için şunları
yazmıştır:

Kadim Babil'in duvarlarını ve asma
bahçelerini, Olimposlu Zeus'un heykelini, Rodos'un Kolossusu'nu, yüksek
piramitlerin kudretli işçiliğini ve Mausoleus'in mezarını gördüm. Ama bulutlara
doğru yükselen Efes'teki tapınağı gördüğümde, diğerlerinin tümünü gölgede
kalmıştı.

Artemis Tapınağı bugün İzmir kentine 50 km.
uzaklıkta bulunan Efes'te inşa edilmiştir.

Artemis, Ay
tanrıçası olarak Titan Selene'in yerini alan Apollon'un kardeşi bakire avcı
Yunan tanrıçasıdır. Efes'li Artemis ise oldukça farklıdır. Efesli Artemis'in
(Efesya) bir Anadolu tanrıçası olan Kibele'nin bir kültü olduğu sanılmaktadır.
Anadolu'nun ana tanrıçası Kibele Efes'e nasıl geldiği ve orada Artemis adıyla
kültünün nasıl başladığı bilinmemekle beraber Kibele'nin çeşitli evreler
geçirerek Artemis haline geldiği kabul ediliyor.

Yunan
tanrılarının aksine daha çok yakın doğu ve Mısır tanrıları gibi vücudu altından
ayaklarının çıktığı ve bacaklara doğru gittikçe incelen sütun benzeri bir
bölümle kaplıdır. Çok göğüslü Tanrıça (37 adet) Efes'te basılmış paraların
üzerinde başında Kibele'nin bir özelliği olan duvar gibi bir taç ile
resmedilmiştir. Paraların üzerindeki resminde, kolları birbirine geçmiş yılan ya
da Ouroboros yığınlarından oluşan bir asaya dayalı durmaktadır. Aynı Kibele gibi
Efes'te ki tanrıçaya da megabyzae adı verilen hierodüller ve kore'ler hizmet
etmekteydi.

Ayrıca Bennett'in bahsettiği muhtemelen milattan
önce üçüncü yüzyıldan kalma bir adak yazıtı Efesli Artemis'i Girit ile
ilişkilendirmektedir:

Yunanlılar'ın birleştirme adetleri, tüm
yabancı tanrıları kendi anlayabilecekleri bir şekilde Olimpus panteonunun bir
biçimi halinde asimile etmiştir. Efes'te İyonya'lı yerleşimcilerin "Efes'in
Hanımı" için yaptıkları Artemis özdeleşleşmesinin cılız olduğu çok
açıktır.

Efes'te ki kutsal alan Atremisium'dan çok daha
eskidir. Pausanias, Artemis ibadet yerinin İyon göçünden çok eski olduğunu hatta
Didyma'daki muğlak Apollo tapınağından bile eski olduğunu kesin bir ifade ile
belirtmiştir. Söylediğine göre İyonya öncesi şehirliler Lidyalılar ve
Lelegeslerden oluşmaktadır.

Tapınak M.Ö. 550 yılları
civarında Girit'li mimar Chersiphron ve oğlu Metagenes tarafından tasarlanmış ve
inşa edilmiştir. Bu inşaat Lidya'nın zengin kralı Kroisos tarafından finanse
edilmiştir. Yaşlı Pliny'ye göre inşaat yeri olarak bataksal alanın seçilmesinin
sebebi gelecekteki depremlere önlem amacı taşımaktadır. Tapınak pek çoğu
Artemis'e çeşitli mallar ve mücevherlerle hürmet eden tüccarlar, krallar,
turistler ve tapanlar tarafından ziyaret edilen bir yer haline
geldi.

Hem Herakles hem de Dionysus tarafından bahsedilen bir
mite göre orada sığınan Amazonlar ile ilişkilendirilen bir gelenek sonucu
tapınak aynı zamanda çok saygı gören bir sığınaktı da.

Efes'teki Artemis Tapınağı MÖ 356 yılının 21 Temmuz'unda Herostratus adında biri
tarafından kundaklanması sonucunda yıkıldı. Hikayeye göre Herostratus'un güdüsü,
her şeye rağmen ünlü olmaktı. Dolayısı ile "herostratik ün" terimi buradan
gelir.

"Bu muhteşem güzellikteki yapının yok olması
sayesinde ismi tüm dünya tarafından duyulabilsin diye Efesli Diana'nın
tapınağını yakmayı planlayan bir adam bulundu."
Kaynak: Valerius
Maximus, VIII.14.ext.5

Bugün Artemis Tapınağı'nın yerinde
yıkılmış kolonlardan oluşturulmuş bir sütun haricinde hiçbir şey yoktur. Çok
öfkelenen Efesli'ler Herostratus'un adının hiçbir zaman kaydedilmeyeceğini
duyurdular. Daha sonra Strabo ismi not etti. Bu yüzden nasıl olduğunu bugün
bilebiliyoruz.

Aynı gece Büyük İskender doğdu. Plutarch
Tanrıça Artemis'in Büyük İskender'in doğumu ile öok meşgul olduğu için
tapınağını kurtaramadığını söylemiştir. Daha sonraları İskender tapınağın
yapılması için para ve yardım önerdi fakat Efeslişer kabul etmedi. Nihayetinde
tapınak İskender'in ölümünden sonra MÖ 323 yılında restore
edildi.

Bu yeniden inşa ise 263 yılında İmparator Gallienus
zamanında Gotlar'ın bir akını sırasında yıkıldı. "Respa, Veduc and Thuruar,
Gotlar'ın liderleri, gemiye bindiler Hellespont boğazını geçtiler. Orada çok
nüfuslu bir çok şehri yok ettiler ve Efes'te Diana'nın ünlü tapınağını ateşe
verdiler." diye rapor etti Getica'dan Jordanes (xx.107).

Daha
sonra Roma İmparatoru Konstantin şehri yeniden yaptırdıysa Hıristiyan oldukları
için tapınak tekrar inşa edilmedi. Geçen 200 sene de Efesliler'in çoğu
Hıristiyanlığa geçti ve tapınak dinsel çekiciliğini kaybetti. Kalıntılarının
çoğu Hıristiyanlar tarafından parçalanarak başka yapıların inşasında
kullanıldı.

British Museum'un sponsorluğunda John Turtle Wood
1863'de tapınağı araştırmaya başladı. 1869'da 6 metre derinlikte, çamurların
içinde tapınağın temellerini buldu. Bulduğu heykelleri ve bazı kalıntıları
British Museum'a götürdü. Tapınaktan çıkarılan yapılar ve heykeller orada
görülebilir. Bugün bataklık halinde olan Tapınağın asıl yerinde ise tek bir
sütun haricinde hiçbir şey bulunmamaktadır.

1904'de yine aynı
müzeden D.G. Hograth'ın liderliğindeki bir ekip kazılara devam ettiler ve sitede
birbirinin üzerine inşaa edilen 5 tapınak olduğunu keşfettiler.

Tapınağın üç evreden oluştuğu sanılmaktadır. A evresin Artemisium olarak
adlandırılan tapınaktan önce orada yaklaşık MÖ 7. yüzyılda yapılmış bir
sunaktır. B evresi daha sonra bunun üzerine yapılmış olan tapınak, C evresi ise
yangından sonra yapılan restorasyondur.

Tapınağın içi ve
içindeki sanat hakkındaki tanımlamaların ve hemen hepsi tarihçi Plynus'un
anlattıklarına dayanmaktadır. Pliny tapınağı 115 meters uzunluğunda ve 55 metre
eninde neredeyse tamamen mermerden olarak tanımlamıştır. Tapınak her biri 18
metre olan 127 İyonik stilde kolondan oluşmaktadır.

Artemis
Tapınağı içinde birçok sanat eseri vardı. Ünlü Yunan hekeltraşlar Polyclitus,
Pheidias, Cresilas, and Phradmon tarafından yapılmış heykellerle, tablolarla ve
altın ve gümüşle bezenmiş kolonlarla donatılmıştı. Sanatçılar en güzel heykeli
yaratmak için birbirleri ile yarışırlardı. Bu heykellerin büyük bir çoğunluğu
Efes şehrini kurduğu söylenen Amazonlar'ın heykelleridir.

Pliny ayrıca, Mausolos'un mozolesi üzerinde de çalışan Scopas'ın tapınağın
kolonlarındaki kabartmaları oyduğunu söyler.

Atinalı
Athenagoras, Efes'teki baş Artemis heykelinin yaratıcı olarak Daedalus'un
öğrencisi Endoeus 'un ismini vermiştir.

Artemis Tapınağı
Anadolu'nun ekonomik olarak güçlü bir bölgesinde yer almaktaydı ve tüccarlar ve
Anadolu'nun her yerinden yolcular tarafından ziyaret edilmekteydi. Tapınak
birçok inanıştan etkilenmiştir ve birçok farklı dinden insan için bir inanç
sembolü olmuştur. Efesliler Kibele'ye taparlardı ve inançlarının büyük bir
kısmını Artemis'e de dahil ettiler. Artemis Kibele, Romalı karşıtı Diana'dan çok
farklı bir şekil aldı. Artemis kültü uzak diyarlardan binlerce tapanı çekti.
Hepsi bu yerde bir araya gelip ona taparlardı.

saol kardeş ellerine saglık

demek ögrenecek çok şey var

Misafir

rica ederim abi ne demek bizim senden çok şey ögrenmemiz lazım çok okuyan degil çok gezen her şeyi bilir pirat

Paylaşım için teşekürler...

paylaşım we bilgiler için teşekkürler